بهترین دوستان
نخستین نكته ای كه در اینجا باید بر آن تأكید شود این است كه دوستی و محبتدارای مراتب و درجاتی است. نباید تصور كرد كه دوستی بین افراد ، یكسان است. حقیقتاین است كه دوستان مراتب مختلفی دارند ؛ بعضی به عنوان دوست كامل شناخته می شوند ؛زیرا از همه ی ویژگی ها و شرایط یك دوست كامل برخوردارند و بعضی شرایط كمتری را درخود جمع كرده اند. با مطالعه احادیث و روایات هم به این مطلب پی می بریم كه دوستانبه چند نوع تقسیم شده اند.
امام صادق علیه السلام فرموده است:
دوستی ورفاقت حدودی دارد. كسی كه واجد تمام آن حدود نیست، دوست كامل نیست و آن كس كه دارایهیچ یك از آن حدود نباشد اساساً دوست نیست.
اول آن كه: ظاهر و باطن رفیقت نسبتبه تو یكسان باشد.
دوم آن كه: زیبایی و آبروی تو را جمال خود ببیند و نازیباییتو را نازیبایی خود بداند.
سوم آن كه: دست یافتن به مال و یا رسیدن به مقام ،روش دوستانه او را نسبت به تو تغییر ندهد.
چهارم آن كه: در زمینه رفاقت ، ازآنچه و هر چه در اختیار دارد نسبت به تو مضایقه نكند.
پنجم: تو را در مواقعمشكلات و مصائب ترك نگوید.
با اطمینان می توان گفت كه اینها دوستان برتر هستندو اگر دوستی با این خصوصیات پیدا كردید ، بدانید كیمیایی یافته اید كه نباید آن رابه آسانی از دست دهید. زیرا ارتكاب چنین خطایی از خرد به دور است و همان گونه كهامام صادق علیه السلام می فرماید: دوستی برادران مؤمن ، جزئی از دین می باشد و شخصعاقل مراقب دین خود است.
آن حضرت در حدیث دیگری فرمود:
رفقای صمیمی سه دستهاند:
۱- كسی كه مانند غذا از لوازم ضروری زندگی به حساب می آید و آدمی در همهحالات به وی نیازمند است ؛ و او رفیق عاقل است.
۲- كسی كه وجود او برای انسانبه منزله یك بیماری رنج آور است ؛ و آن رفیق احمق است.
۳- كسی كه وجودش نافع وبه منزله داروی شفابخش و ضد بیماری است ؛ كه او رفیق روشنفكر بسیار عاقل است.
تفاوت بین دوستان و مراتب دوستی احتیاج به دلیل و برهان ندارد. لابد شما درزندگی دوستانی دارید كه دوستی با آنان عذاب آوراست و به این ترتیب همیشه سعی میكنید خود را از آنان دور نگه دارید. در مقابل بعضی هستند كه انسان حاضر است با صرفساعت ها وقت و طی مسافت های طولانی و یا با تحمل رنج و مشقت ، او را پیدا كند وساعتی با او همنیشن باشد. این مطلب همان چیزی است كه ما از آن به عنوان مراتب دوستییاد كردیم.